Монгол Улс нефтийн хэрэгцээнийхээ 80 гаруй хувийг ОХУ-аас авдаг. Олон жил л ганцхан зах зээлээс хараат явж байгаа бөгөөд нийлүүлэгч тал шатахууны үнээ нэмэхэд шатахуун импортлогчид дотооддоо зарж буй бензиний жижиглэнгийн үнийг нэмдэг. Бензиний үнийн нэмэгдлийг дагаж гол нэрийн бүх бараа бүтээгдэхүүний үнэ өсдөг нь жишиг болоод буй. Заримдаа бүр ганц зах зээлээс хараат гэдэг байдлыг ашиглаж шатахуун импортлогчид нь үгсэн хуйвалдаж дотооддоо бензинийн жижиглэнгийн үнийг нэмж байсан тохиолдол цөөнгүй гарсан. Тэгвэл энэ хараат байдлаас гарах арга нь дотооддоо нефть боловсруулах үйлдвэр барих гэж эдийн засагч, судлаачид хэлдэг. Засаг солигдох бүрт нефть боловсруулах үйлдвэр барина гэдэг ч өнөөдрийг хүртэл цаасан дээрх яриа төдий л байв. Ж.Эрдэнэбатын Засгийн газар ч байгуулагдсаныхаа дараа газрын тос боловсруулах үйлдвэр барих байршлыг тогтоож, хөрөнгийг шийдвэрлэлээ. Тодруулбал, Засгийн газрын 2016 оны арванхоёрдугаар сарын 14-ний өдрийн хуралдаанаар газрын тосны ордын байршил, дэд бүтэц, түүхий тос болон бэлэн бүтээгдэхүүний ложистик, зах зээлд ойр зэрэг үзүүлэлтийг харгалзан Дорноговь аймгийн Сайншанд суманд газрын тосны үйлдвэрийг барихаар болсон. Ингэхдээ Засгийн газар, Энэтхэг улсын Экспорт-Импорт банк хоорондын 1 тэрбум ам.долларын зээлийн ерөнхий хэлэлцээрийн хүрээнд “Газрын тос боловсруулах үйлдвэр барих” төслийг санхүүжүүлэхээр болсон юм. Тэгвэл өчигдрийн Засгийн газрын хуралдаанаар “Газрын тос боловсруулах үйлдвэр барих” төслийн техник, эдийн засгийн үндэслэл, тооцоо, судалгаанд тулгуурлан 100 хувь төрийн өмчит компани үүсгэн байгуулах, компанийн бүтэц, зохион байгуулалт, дүрмийг боловсруулах үүрэг бүхий Ажлын хэсгийг Ерөнхий сайдын захирамжаар байгуулахаар тогтов.

Урьдчилсан тооцоогоор үйлдвэр жилд 1.5 сая тонн газрын тос боловсруулж, евро-4,5 стандартын шаардлага хангасан 560 мянган тонн автобензин, 670 мянган тонн дизель түлш, 107 мянган тонн шингэрүүлсэн шатдаг хий, бусад бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэнэ гэж үзжээ. Гэхдээ нөгөө талд түүхий эд хангалттай биш байхад дотооддоо газрын тос боловсруулах үйлдвэр барих нь ашиггүй гэж ярих судлаачид ч байдаг. Газрын тос боловсруулах үйлдвэр барих талаар зарим экспертүүдийн байр суурийг хүргэе.

Үргэжлэлийг эндээс